BLIŻSZE SPOJRZENIE NA KSIĘŻYC
Tak wygląda Księżyc dzisiaj
...........................................
Narodziny Księżyca..?
A może tak..?
Wewnętrzna struktura Księżyca
...........................................
Rózne fazy Księżyca
Jak to działa
...........................................
Wszystkie fazy Księżyca
Wszystkie fazy Księżyca: animacja
...........................................
Porównanie rozmiarów Księżyca w Perigeum i Apogeum
...........................................
Ludzie na Księżycu: Apollo 17
przez ArcAngel4Myke
Jedną z misji programu Apollo jest przygotowanie kolejnego lądowania na Księżycu
Pożegnalny salut z Księżyca podczas ostatniej 17 misji programu Apollo
NASA: Interpretacja przyszłych wierceń gruntu na Księżycu i Pojazd Badawczy
Start z Księżyca: Apollo 17
przez polskie-medium
Księżyc jest jedynym naturalnym satelitą Ziemi
Podstawowe dane związane z Księżycem:
Powstało kilka teorii wyjaśniających pochodzenie ziemskiego Księżyca. Najwcześniejsze przypuszczenia zakładały, że oderwał się on od skorupy ziemskiej wskutek sił odśrodkowych, pozostawiając bliznę w postaci ogromnego zagłębienia (którym miał być Ocean Spokojny).
Jednak ta koncepcja „rozszczepieniowa” wymagała zbyt dużej początkowej energii obrotu, toteż pojawiła się hipoteza zakładająca, że Księżyc powstał niezależnie od Ziemi i został przez nią tylko przechwycony. Również ona nie zdobyła uznania w świecie nauki, ponieważ warunki wymagane do spełnienia jej założeń (na przykład gruba warstwa atmosfery,
zdolna rozproszyć energię Księżyca) były niemożliwe do spełnienia.
Teoria "koformacji" zakładała natomiast, że Ziemia i Księżyc powstały równocześnie z tego samego dysku akrecyjnego. Według jej twórców, Księżyc uformował się z materiału otaczającego proto-Ziemię w taki sam sposób, jak planety z pierwotnego dysku wokółsłonecznego.
Nie wyjaśnia ona jednak obecności na Księżycu żelaza w postaci metalicznej. Również żadna z tych hipotez nie wyjaśnia wysokiej wartości momentu pędu układu Ziemia-Księżyc.
Obecnie najpopularniejszą teorią tłumaczącą powstanie ziemskiego satelity jest teoria wielkiego zderzenia. Zakłada ona, że zderzenie proto-Ziemi z ciałem wielkości Marsa wyzwoliłoby ilość energii wystarczającą do wyrzucenia dostatecznej ilości materii na orbitę okołoziemską; z materii tej następnie miał uformować się Księżyc.
Jako że według obecnie obowiązujących teorii planety powstawały w toku stopniowej akrecji z małych ciał, tego typu zdarzenia musiały następować dość często w trakcie formacji Układu Słonecznego.
Według obecnych danych, ziemski satelita powstał 4,527±0,01mld lat temu, to jest około 30-50 milionów lat po uformowaniu się Układu Słonecznego.
Wewnętrzna struktura
Gęstość Księżyca wynosi średnio 3346,4 kg/m³, co czyni go drugim pod tym względem księżycem w całym Układzie Słonecznym (zaraz po Io).
Księżyc jest ciałem wewnętrznie zróżnicowanym, złożonym z różniących się pod względem geochemicznym skorupy, płaszcza i jądra.
Średnica stałego jądra wynosi około 240 km, nad nim rozciąga się półpłynne jądro o średnicy 330 km, co stanowi 20% promienia całego Księżyca (niewiele, mając na uwadze fakt, że u większości skalnych planet i księżyców promień jądra sięga ok. 50% promienia całkowitego). Wewnętrzna część jądra składa się przede wszystkim z żelaza, w zewnętrznej płynnej części znajdują się w nim także małe ilości lekkich elementów takich jak siarka czy tlen.
Dookoła jądra istnieje półpłynna warstwa o średnicy około 500 kilometrów.
Uważa się, że ta struktura powstała w wyniku frakcyjnej krystalizacji księżycowego oceanu magmy (Stopiona podczas zderzenia zewnętrzna warstwa satelity o głębokości od 500 km nawet do samego środka Księżyca) krótko po uformowaniu się Księżyca 4.5 miliarda lat temu.
Geochemiczne mapy powierzchni Księżyca wykazują, że jego skorupa zawiera duże ilości skał anortozytowych, co zgadza się z teorią dawnego istnienia oceanu magmy. Z pierwiastkowego punktu widzenia, składa się ona przede wszystkim z tlenu, krzemu, żelaza, wapnia oraz glinu. Bazując na metodach geofizycznych, oceniono jej grubość na około 50 km.
Zbieranie skał z powierzchni Księżyca podczas ostatniej misji programu Apollo
Faza Księżyca określa oglądaną z Ziemi część Księżyca oświetloną przez Słońce. Ponieważ Słońce oświetla zawsze (poza zaćmieniami) tylko połowę powierzchni Księżyca, jego fazy są rezultatem oglądania tej połowy pod różnymi kątami spowodowanymi różnymi położeniami Słońca, Ziemi i Księżyca względem siebie.. Wielkość tej oświetlonej części hemisfery widoczna dla obserwatora będącego na powierzchni Ziemi może się zmieniać od około 100% (Pełnia) do 0% (Nów). Fazy Księżyca są wynikiem patrzenia na oświetloną połowęKsiężyca pod różnymi kątami; NIE SĄ one spowodowane przez cień Ziemi padający na powierzchnię Księżyca (to zjawisko występuje tylko podczas zaćmienia Księżycar). Czas pomiędzy dwoma Pełniami (miesiąc Księżycowy) wynosi średnio około 29.53 dni (29 dni, 12 godzin, 44 minuty).
Aktualna Faza Księżyca (dla Półkuli Północnej):
Termin "Cykl Księżycowy" odnosi się do nieustannego obiegu Księżyca dookoła Ziemi. W miarę jak Księżyc obiega Ziemię, jego wygląd (Faza) zmienia się wskazując w ten sposów "postęp" w cyklu ("Wiek" Księżyca)). Słońce oświetla zawsze dokładnie Jedną Połowę Księżyca, lecz my obserwujemy go pod różnymi kątami w miarę okrążania przez niego Ziemi. Gołym okiem możemy zaobserwować tylko tą część Księżyca, która jest podświetlona przez Słońce. Na przykład, Sierp: tak nazywamy Księżyc gdy widzimy tylko małą część jego oświetlonej przez Słońce powierzchni. Nadajemy częściom "Cyklu Księżycowego" różne nazwy, zgodnie z kolejnością ich pojawiania się.
Wg kolejności pojawiania się:
- Nów (zwany również Ciemnym Księżycem) - Niewidoczny
- Wzrastający Sierp
- Pierwsza Kwadra (powszechnie zwana "Półksiężycem")
- Wzrastający Garb
- Pełnia (widzimy całą oświetloną połowę Księżyca)
- Malejący garb
- Trzecia Kwadra następny "Półksiężyc" (oświetlona jest przeciwległa część tarczy Księżyca)
- Malejący Sierp
- Nów (Powrót do początku)
Kalendarz Księżycowy:
Apogeum i Perygeum odnoszą się do odległości pomiędzy Ziemią a Księżycem.
Apogeum jest najdalszym punktem od Ziemi. Perygeum z kolei jest najbliższym punktem od Ziemi i w tym momencie Księżyc wydaje się większy.
Patrząc na Księżyc na niebie bez możliwości porównania tych dwóch stanów nie zauważymy żadnej różnicy w wielkości. Jednak w rzeczywistości ta różnica może być znacząco duża (14%).
Gdybyśmy sfotografowali Księżyc w Pełni podczas Perygeum i Apogeum (używając tych samych ustawień aparatu), można zauważyć różnicę w wielkości (zdjęcie po lewej).
Apogeum i Perygeum Księżyca ma wpływ na wielkość "Pływów" na Ziemi. Kiedy Księżyc jest w Apogeum, w największej odległości od Ziemi, ma mniejszą grawitacyjną siłę przyciągania co, wraz z innymi czynnikamiwpływającymi na pływy, skutkuje mniejszymi pływami lub mniejszymi zmianami wysokości pływów.
Kiedy Księżyc jest w Perygeum występuje zjawisko odwrotne (większe zmiany w wysokościach pływów)
Pierwsze osiągnęły powierzchnię Księżyca sondy radzieckiego programu Łuna. Pierwszym bezzałogowym statkiem, który przezwyciężył ziemską grawitację, była Łuna 1,
z kolei z księżycową powierzchnią jako pierwsza zderzyła się Łuna 2. Pierwsze miękkie lądowanie było dziełem statku Łuna 9, a na orbicie Księżyca jako pierwsza znalazła się Łuna 10 (oba wymienione w 1966.
Próbki skał księżycowych zostały dostarczone na Ziemię podczas trzech misji Łuna 16, 20 i 24, oraz wypraw Apollo o numerach od 11 do 17 (wyłączając Apollo 13, którego lądowanie nie powiodło się).
Lądowanie na Księżycu pierwszych ludzi w roku 1969 uznaje się za moment kulminacyjny kosmicznego wyścigu. Neil Armstrong, dowódca misji Apollo 11, stał się pierwszym człowiekiem na powierzchni Srebrnego Globu,
jako pierwszy stawiając stopę na Księżycu dokładnie o 02:56 GMT 21 lipca 1969 roku. Do dziś ostatnią osobą, która stąpała po księżycowym gruncie, jest Harrison H. Schmitt, członek misji Apollo 17 w grudniu 1972.
Amerykańskie lądowanie i zakończony sukcesem powrót były możliwe dzięki znacznemu rozwojowi technologii w dziedzinach takich jak produkcja osłon termicznych i teorie dotyczące ponownego wejścia w atmosferę (wczesne lata 60).
Podczas misji Apollo zainstalowanych zostało wiele zestawów instrumentów badawczych. Długoterminowe stacje ALSEP (Apollo lunar surface experiment package, ang. Zestaw eksperymentalny powierzchni Księżyca Apollo)
zainstalowane zostały w miejscach lądowania statków misji Apollo 12, 14, 15, 16 i 17, podczas gdy stacja tymczasowa znana jako EASEP (ang. Early Apollo Scientific Experiments Package) stanęła na Księżycu podczas misji Apollo 11.
Od połowy lat 60. do połowy lat 70. na Księżyc dotarło w sumie 65 obiektów stworzonych przez człowieka tak załogowych, jak i zrobotyzowanych (10 w samym 1971 roku), przy czym jako ostatnia znalazła się na jego powierzchni Łuna 24 w 1976.
Jedynie 18 z tych statków przeprowadziło kontrolowane miękkie lądowanie, a zaledwie 9 powróciło na Ziemię dostarczając próbek gruntu księżycowego.
Badania próbek księżycowych trwały 20 lat i uzyskano z nich wiele informacji o pochodzeniu oraz historii Księżyca. Wszystkie przywiezione skały utworzone są z zastygłej lawy. Ciemne, zebrane w rejonach mórz księżycowych, są podobne do ziemskich bazaltów.
Wiele skał było zmiażdżonych przez roztrzaskujące się i wybuchające meteoryty. Następnie znowu się spajały. Żadna nie była nigdy narażona na działanie wody i nie ma w nich żadnych skamieniałoci. Księżyc jest zatem terenem nieurodzajnym, jałowym.
W 1994 USA, wprawdzie jedynie za pomocą robota, wreszcie jednak powróciło na Księżyc, wysyłając statek misji Clementine. Misja ta obejmowała stworzenie pierwszej topograficznej mapy Księżyca na kształt map ziemskich, oraz pierwsze multispektralne obrazy jego powierzchni.
Astronomowie zauważyli, że zanieczyszczenie ziemskiej atmosfery powoduje coraz większe trudności przy obserwacji nieba. światła miejskie, dymy, spalmy przesłaniają niebo, a nadajniki telewizyjne i radiowe przeszkadzają radioastronomom.
Co więcej, z powierzchni Ziemi nie mogą być robione obserwacje w podczerwieni, w ultrafiolecie ani w promieniach rentgenowskich.
Następnym ważnym krokiem w badaniu Wszechświata może stać się zatem naukowe miasteczko na ... Księżycu.
Można podać bardzo wiele argumentów przemawiających za tym, że Księżyc jest idealnym miejscem na budowę obserwatoriów. Na przykład do prowadzenia badań ponad atmosferą używa się teleskopów umieszczanych na orbitach okołoziemskich, takich jak teleskop kosmiczny Hubble'a.
Teleskopy księżycowe byłyby jednak znacznie lepsze i tańsze - pod warunkiem, że budowano by je na miejscu, a nie przywożono z Ziemi.
Odwrotna strona Księżyca dałaby osłonę przed szkodliwym promieniowaniem Ziemi, a wolny obrót Księżyca oznacza, że noc trwałaby tam 14 naszych dni.
Pozwoliłoby to astronomom na ciągle prowadzenie obserwacji gwiazd i galaktyk przez znacznie dłuższe odcinki czasu, niż jest to możliwe obecnie.
Na Ziemi jest bardzo trudno rozwijać obserwacyjną astronomię neutrinową i obserwacje fal grawitacyjnych. Neutrina są niesłychanie małymi cząstkami produkowanymi w reakcjach jądrowych zachodzących we wnętrzach Słońca i gwiazd. Trudne do wykrycia są także fale grawitacyjne wysyłane
np. przez dwie czarne dziury krążące jedna wokół drugiej albo przez wybuchy w centrach galaktyk.
Księżyc zapewnia izolowane środowisko do prowadzenia wszelkiego rodzaju skomplikowanych obserwacji astronomicznych. Z tego powodu astronomowie chcieliby być pierwszymi naukowcami, którzy powrócą na Księżyc.
14 stycznia 2004 prezydent Stanów Zjednoczonych, George W. Bush, ogłosił plan przywrócenia misji załogowych na Księżyc (w ramach Programu Constellation) do roku 2020. Aktualnie NASA planuje utworzenie permanentnej bazy lunarnej na jednym z biegunów.